महाराष्ट्र राज्यामध्ये रब्बी हंगामातील करडई(Kardai) हे महत्त्वाचे तेलबिया पीक घेतले जात असते. या पिकाच्या मुळ्या जमिनीत 135  ते 150 सेंटिमीटर खोलवर जाऊन ओलावा शोषून घेत असतात. त्यामुळे पाण्याचा ताण काही प्रमाणात हे पीक सहन करू शकत असते.

करडईच्या(Kardai) पिकास मध्यम ते भारी खोल जमीन वापरावी लागत असते. साठ सेंटिमीटरपेक्षा जास्त खोल जमिनीत करडईचे पीक चांगले येत असते. त्याचप्रमाणे जमीन पाण्याचा निचरा होणारी आणि ओलावा टिकवून ठेवणारी असली पाहिजे. पाणी साचून राहिल्यास करडईच्या पिकास अपाय होत असतो. थोड्याफार चोपण जमिनीतही हे पीक येऊ शकत आहे.

• खोल नांगरट करून कुळवाच्या 3-4 पाळ्या द्याव्या लागत असतात. खरीप हंगामात 6 बाय× 6 मीटर अथवा 10 बाय× 10 मीटर आकाराचे सपाट वाफे किंवा सरी वरंबे तयार करून मूलस्थानी जलसंधारण करावे लागत आहे. शेवटच्या पाळीअगोदर चांगले कुजलेले शेणखत किंवा कंपोस्ट खत हेक्‍टरी 6.25-७  टन (12 ते 13 गाड्या) मिसळून घ्यावे.
• करडईची पेरणी सप्टेंबरचा दुसरा पंधरवडा ते ऑक्‍टोबरच्या पहिल्या पंधरवड्यापर्यंत करावी.
• पेरणीसाठी करडईचे 10 किलो बी प्रतिहेक्‍टरी वापरावे आणि  पेरणीपूर्वी बियाण्यास 2 ग्रॅम कार्बेन्डाझिम प्रति किलो बियाणे याप्रमाणे बीज प्रक्रिया करावी. त्यानंतर ऍझोटोबॅक्‍टर या जिवाणू संवर्धकाची 25 ग्रॅम/ किलो बियाणे याप्रमाणे बीज प्रक्रिया करून घावी.
• करडई(Kardai) पिकाचे दोन ओळींमधील अंतर 45 सें. मी. आणि दोन रोपांमधील अंतर 20 सें. मी. ठेवले पाहिजे.

खतांच्या मात्रा

कोरडवाहू पिकास 50-५१  किलो नत्र (110 किलो युरिया) आणि 25 किलो स्फुरद (156 किलो सिंगल सुपर फॉस्फेट) प्रति हेक्‍टरी देणे आवश्‍यक असते. काही प्रमाणात पाण्याची सोय असलेल्या पिकास 75-80  किलो नत्र (163 किलो युरिया) व 37.50 किलो स्फुरद (235 किलो सिंगल सुपर फॉस्फेट) प्रति हेक्‍टरी द्याव लागते.

सुधारित वाण

अ.क्र. +सरळ/संकरित वाण +तयार होण्याचा कालावधी (दिवस) +उत्पादन (क्विं./हे.) +विशेष गुणधर्म

1. +भीमा +120-130 +12-14 +कोरडवाहू क्षेत्रास योग्य, अवर्षणास प्रतिकारक्षम, मावा व पानावरील ठिपके रोगास मध्यम प्रतिकारक, महाराष्ट्र राज्यासाठी शिफारस केली आहे.
2. +फुले कुसुमा +125-140 +जिरायती 12-15 बागायती 20-22 +कोरडवाहू, तसेच संरक्षित पाण्याच्या ठिकाणी योग्य. अखिल भारतीय स्तरावर लागवडीसाठी शिफारस केली आहे.
3. +एस.एस.एफ. 658 +115-120 +11-13 +बिगर काटेरी वाण, पाकळ्यांसाठी योग्य, अखिल भारतीय स्तरावर लागवडीसाठी शिफारस केली आहे.
4. +एस.एस.एफ. 708 +115-120 +जिरायती 13-16 बागायती 20-24 +कोरडवाहू आणि बागायतीसाठी उपयुक्त, माव्यास मध्यम प्रतिकारक, महाराष्ट्र राज्यासाठी लागवडीसाठी केली आहे.
5. +फुले करडई एस.एस.एफ.-733 +120-125 +13-16 +अधिक उत्पादनासाठी पांढऱ्या फुलांचा काटेरी वाण, माव्यास मध्यम प्रतिकारक, अखिल भारतीय स्तरावर लागवडीसाठी शिफारस केली आहे.
6. +परभणी कुसुम +135-137 +12-15 +मावा किडीस सहनशील, मराठवाड्यासाठी अखिल भारतीय स्तरावर लागवडीसाठी शिफारस केली आहे.
7. +पी.बी.एन.एस.-40 +118-128 +12-13 +बिगर काटेरी पाकळ्यांसाठी अखिल भारतीय स्तरावर लागवडीसाठी शिफारस केली आहे.
8. +ए.के.एस.-207 +125-135 +12-14 +विदर्भासाठी. माव्यास मध्यम प्रतिकारक केली गेली  आहे.
9. +नारी-6 +130-135 +10-12 +बिगर काटेरी, पाकळ्यांसाठी संरक्षित पाण्याखालील लागवडीस. अखिल भारतीय स्तरावर केली आहे.

लागवडीसाठी शिफारस

1. +फुले चंद्रभागा (एस.एस.एफ.-748) +125-140 +जिरायती 13-16 बागायती 20-25 +कोरडवाहू आणि बागायतीसाठी, उत्तम काटेरी वाण, माव्यास मध्यम प्रतिकारक, अखिल भारतीय स्तरावर लागवडीसाठी शिफारस केली आहे.

संकरित वाण

1. नारी एन.एच.-1 +130-135 +12-14 +संकरित बिगर काटेरी वाण, पाकळ्यांसाठी संरक्षित पाण्याखाली. अखिल भारतीय स्तरावर लागवडीसाठी शिफारस केली आहे.
2. +नारी एन.एच.-15 +130-135 +20-23 +माव्यास सहनशील, बागायतीसाठी. अखिल भारतीय स्तरावर लागवडीसाठी शिफारस केली आहे.
3. +डी.सी.एच.-185 +130-140 +जिरायती 14-16 बागायती 20-25 +मावा किडीस मध्यम प्रतिकारक, मर रोगास प्रतिकारक, अखिल भारतीय स्तरावर लागवडीसाठी शिफारस केली आहे.

हे हि वाचा : खरीप हंगामातील अशी करा मका लागवड फायदा होईल

जॉईन करा डिजिटल शेतकरी मॅगझीन आणि मिळवा शेती विषयक माहिती ,न्यूज़ , जॉब अपडेट्स , बाजार भाव, त्यासाठी खालील लिंक ला क्लिक करा तसेच आलेला नंबर सेव्ह करा.